Remigreren naar Nederland na een periode buitenland is niet niets en zeker niet als je ook kinderen hebt waaraan je moet denken: daarom 5 tips. Het allerbelangrijkste is om je kind goed voor te bereiden op deze verhuizing terug naar Nederland.
Zelf zitten wij als gezin ook in deze fase. Na 6 jaren leven in het Caribisch gebied gaan we naar Nederland. Onze zoon van 16 jaar gaat met ons mee en verheugt zich gelukkig op het wonen in Nederland. Onze dochter studeert inmiddels al een jaar in Nederland. Toch bereiden we ons zo goed mogelijk voor om onze zoon zacht te laten landen.
En inkoppertje misschien, maar ga het gesprek met je kind(eren) aan. Uiteraard hangt het van de leeftijd af, op welke manier je dit doet, maar deze 5 onderwerpen mogen niet ontbreken in jullie voorbereidingen.
1. Zeg en denk niet in termen als terug naar Nederland emigreren
Jullie gaan niet terug. Het is opnieuw een ander avontuur wat jullie aangaan, met (waarschijnlijk) één groot verschil. Je verhuist naar een land waarin je kind al een periode hebt gewoond. Hij heeft er misschien zelfs nog wat vrienden waar hij contact mee heeft gehouden. Ook kan de aanwezigheid van familie ervoor zorgen dat het meer vertrouwd voelt dan een ander land.
Toch is het een avontuur, wat je kind aan de ene kant mag omarmen zoals hij dat ook met het buitenland heeft gedaan. Aan de andere kant mag je het niet onderschatten: ook hier ga je door dezelfde gewenningsfasen heen.
Zijn oude vrienden hebben hun leven vervolgd daar waar hij ‘eruit’ stapte het buitenland in.
Hij is breder gaan kijken, heeft andere dingen gezien en beleefd. Bovendienis hij andere culturen gaan waarderen, of is juist meer gaan zien wat Nederland allemaal te bieden heeft. Beide kanten kunnen ervoor zorgen dat hij anders in het leven is gaan staan dan zijn Nederlandse leeftijdgenoten.
Als kind wil je graag je buitenlandervaring delen, mensen vertellen hoe gaaf of misschien hoe lastig het was. Stel je kind erop in dat niet iedereen hierop zit te wachten. Sommige kennissen kunnen het zelfs vervelend vinden, of kunnen vinden dat hij opschept of arrogant is.
Zijn taalkennis en meertaligheid voelden als een luxe, een cadeau, maar helaas kunnen jongeren in Nederland hier anders tegenaan kijken: zijn code-switching (het wisselen van talen door meertaligen binnen één gesprek) kan gezien worden als arrogant of raar, en sommige vrieden zullen niet gediend zijn van het wisselen in talen en niet om kunnen gaan met een accent in zijn Nederlands.
Hij realiseert zich op een gegeven moment: er is niets veranderd in Nederland. Echter, hij wel!
2. Vertel over de reverse culture shock bij remigreren naar Nederland
De reverse culture shock is een bekend verschijnsel en het is zo belangrijk om je kind hiermee bekend te maken. Wij dachten dat we dat gedaan hadden met onze oudste, die vorig jaar naar Nederland ‘terug’ging om te gaan studeren.
Bijzonder was toen ze ons superenthousiast een spraakbericht stuurde via WhatsApp: ”Dit heb ik nu in mijn studie uitgelegd gekregen….papa, mama ik zit hier middenin. Ik snap mijn gevoelens nu zoveel beter.” Blijkbaar was onze uitleg niet blijven hangen.
Wat is een reverse culture shock? Het is letterlijk de omgekeerde cultuurschok. Je komt terug, maar er is niets veranderd in Nederland terwijl jij wel bent veranderd. Het liefst zou je teruggaan naar het land waar je woonde: daar liep alles lekker en lijkt alles beter dan in Nederland. Je voelt je niet op je plek en bent niet blij om terug te zijn. Dat laatste is voor andere mensen bovendien lastig te begrijpen.
Wanneer je dit beter begrijpt, weet je dat dit erbij hoort en ook weer voorbij gaat. Het zijn namelijk allemaal fasen waar je kind doorheen gaat.
Drie fases waar je kind doorheen gaat (van Craig Storti uit The Art of Coming Home):
- De eerste fase is van enthousiasme en opwinding: je ziet de voordelen van weer in Nederland wonen zoals je vrienden en familie weer dichtbij hebben wonen en andere zaken die je misschien hebt gemist van Nederland toen je in het buitenland worden. Zo genoot onze dochter van het zich volledig zelfstandig en makkelijk kunnen bewegen op de fiets en met het openbaar vervoer.
- Reverse culture shock – de omgekeerde cultuurshock: wennen aan het leven in Nederland, de cultuur en het ritme is een lastiger dan je dacht. Onze dochter vond het heel moeilijk dat social afspraken opeens weken van tevoren gepland moesten worden en dat in principe niemand tijd had.
- En als laatste fase: Acceptatie en aanpassing. Inmiddels na een jaar Nederland heeft onze dochter het voor haar fijne van Nederland omarmt en het gecombineerd met al haar buitenlandervaring.
3. Remigratie laten slagen: Verbonden blijven en socialiseren
Maar wat kun je er aan doen om je remigratie te laten slagen voor je kind? Veel kinderen die een tijd in het buitenland hebben gewoond, zoeken naar manieren om verbonden te blijven met die tijd. Met hun leven in het buitenland, de cultuur in dat land en de vrienden die zij daar hebben gemaakt. Dit deed onze dochter bijvoorbeeld via Instagram en Whatsapp spraakberichten, maar ook videobellen. Deze manier van contact houden, heeft haar in het begin door moeilijke perioden heen geholpen.
Ook volgde zij het nieuws hier in de Dominicaanse Republiek, kreeg ze via ons nog het een en ander mee en luisterde ze naar muziek van haar tijd hier. Dit combineerde ze met ook naar Nederlandse evenementen te gaan en een bijbaantje in een Nederlandse strandtent te nemen.
Het is ook bewezen dat dit voor mensen die een periode in het buitenland hebben gewoond werkt. Uiteraard in combinatie met weer verbinden in Nederland.
Bedenk samen met je kind(eren) hoe hij/zij vanaf de start weer kan/kunnen integreren in het Nederlandse leven. Dit kan van alles zijn, van lid worden van de lokale sportvereniging, een hobby direct in groepsverband oppikken of deelnemen aan een zomerkamp.
Ook kan het deelnemen aan internationale of expat-groepen een manier zijn om je sneller op je gemak te voelen. Er is niets mis mee om een stukje zekerheid voor je kind te creëren.
4. Nederlands schoolsystemen in Nederland (ver)kennen
Gaat je kind nog naar school en stroomt het in op een Nederlandse school, probeer dan vooraf de verschillen met de huidige schoolcultuur en systeem met elkaar te bespreken. Bedenk wat je kind eventueel moeilijk zou vinden, qua manier van onderwijzen, taal en sociaal. Betrek hier waar mogelijk mensen die hier meer van weten.
Kijk of je daar de ‘oude’ en nieuwe school bij kunt betrekken, om zoveel mogelijk helder te hebben en ook de overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Denk bijvoorbeeld aan ‘counselors’ IB-ers of studentenambassadeurs.
Via Facebookgroepen van ‘’expats in..* ’’ (* naam van de stad waar je gaat wonen) of bijvoorbeeld een ouderraad van de school, kun je aan meer persoonlijke ervaringen komen.
Ben je nog op zoek naar een goede school, kun je hier veel praktische tips vinden. Enkele van deze tips kun je ook gebruiken om meer gevoel bij de gekozen school te krijgen.
5. Taal(achterstand) na emigratie
Afhankelijk van hoe je kind(eren) hun Nederlands hebben bijgehouden in het buitenland, kan het zijn dat er hier en daar zaken missen of achterlopen in de Nederlandse taalontwikkeling ten opzichte van Nederlandse leeftijdsgenoten. Dit is normaal.
Kijk samen vooraf waar er eventueel extra hulp bij nodig zal zijn. Bespreek dit ook met de toekomstige school. Het mooiste is altijd als daar ruimte en tijd voor is binnen school.
Overschat, maar onderschat de taalachterstand ook niet. In dit artikel kun je lezen waarom je niet in paniek moet raken bij een achterstand, maar het ook niet teveel moet relativeren.
Heb je tijdelijk extra hulp nodig van professionele leerkrachten met ervaring met kinderen die weer instromen in het Nederlands onderwijs, stuur ons dan zeker een mail voor meer informatie of het plannen van een vrijblijvend gesprek. Wij werken regelmatig met ontvangende scholen samen.
Hulp bij remigreren naar Nederland: boeken en websites
Zomerkampen, dag- en weekkampen en opvang in het Nederlands. Zie dit artikel met links en tips.
Expatmam scheef een blog over boeken voor kinderen over emigreren. Deze kun je natuurlijk prima (voor een deel) ook gebruiken voor remigreren.
Het klassieke boek over TCK: Third Culture Kids: The Experience of Growing Up Among Worlds.
Voor de jongste kinderen zijn er leuke prentenboeken over verhuizen. Mamaliefde verzamelde de leuksten op haar pagina!
Heb jij zelf nog een goede tip voor andere ouders over remigreren, mail me dan a.u.b.via dutchforchildren@gmail.com