Nederlandse afkortingen

27 juli 2022Gratis Nederlands leren, Nederlands leren online0 Reacties

foto van letters FAQ met tekst afkortingen

Weet je (kind) dat horeca een van onze Nederlandse afkortingen is? Nee? Het is de afkorting van hotel, restaurant, en café. En wat denkt je kind van het woord radar? Dit is de afkorting van Radio Detection And Ranging.

Een afkorting is een woord, gevormd door de eerste letters van een woord of van een paar woorden. Een bekende is bijvoorbeeld: ‘enz.’. Dit is de afkorting van ‘enzovoort’.

In Nederland hebben we vele, misschien wel duizenden verschillende afkortingen, maar welke afkortingen worden nu regelmatig gebruikt?

De 13 meest bekende afkortingen in de Nederlandse taal

De eerste afkortingen die je kind op school leert met ongeveer 11 jaar zijn a.u.b., d.m.v. en z.o.z. Deze afkortingen zijn ze waarschijnlijk al eens tegen gekomen in een boek of zelfs in spreektaal.

De 13 meest gebruikte afkortingen zijn:

  1. a.u.b. betekent alstublieft
  2. b.g.g. betekent bij geen gehoor
  3. d.m.v. betekent door middel van
  4. c.c. betekent carbon copy (een kopie)
  5. enz. betekent enzovoort
  6. i.v.m. betekent in verband met
  7. m.b.t. betekent met betrekking tot
  8. nr. betekent nummer
  9. o.a. – onder andere(n)
  10. p.s betekent post scriptum (naschrift)
  11. s.v.p. betekent s’il vous plait (a.u.b.)
  12. t.o.v. betekent ten opzichte van
  13. z.o.z. betekent zie ommezijde

Waarom moeten kinderen de Nederlandse afkortingen kennen?

Allereerst komen ze die hun hele lezende leven tegen, dus dan is het wel handig dat ze de afkortingen op de basisschool al leren. Ten tweede wordt er ook aan de juiste spelling van afkortingen waarde gehecht. Niet alleen voor een examen, maar ook later in hun werkende leven. Tenslotte hebben afkortingen het voordeel dat ze kernachtig zijn. Ze kunnen kort en precies verwijzen naar een bepaald woord, een bepaalde naam of term wat handig is qua schrijfvaardigheid.

Vraag trouwens een beetje tiener hoe het met afkortingen zoals KEP en LOL zit en hij weet ze feilloos te spellen en aan je uit te leggen, maar daarover straks meer.

Basisregels meest voorkomende afkortingen

De basisregels van het spellen van de afkortingen zijn als volgt:

Woorden waarvan de afkorting bestaat uit de eerste letters van de afzonderlijke woorden. Bijvoorbeeld: Koninklijke Luchtvaart Maatschappij. De afkorting is: KLM. Een ander voorbeeld is
belasting toegevoegde waarde. De afkorting is: btw

Afkortingen gevormd door de begin letters van afzonderlijke woorden, die samen als een ‘nieuw’ woord worden uitgesproken. Bijvoorbeeld: Ministerie van Financiën. De afkorting is: MinFin. Een ander voorbeeld is: hotel, restaurant, café. De afkorting is: horeca

Deze twee vormen van afkortingen worden geschreven zonder punten en hun originele hoofdletters.

Meer spellingsregels van de afkortingen

Wil je kind meer leren of ben je zelf benieuwd naar de specifiekere regels lees dan zeker deze paragraaf.

Afkortingen worden soms wel en soms niet met punten of hoofdletters geschreven worden. De algemene regels zijn:

  • Afkortingen die voluit uitgesproken worden, hebben punten en houden hun hoofdletters. Meestal staat er een punt per afgekort woord (afb., bijv., jl.).
  • De twee vormen van afkortingen die hierboven in de basisregels werden genoemd, krijgen meestal geen punten en houden de hoofdletters (arbo, btw, KLM).
  • Deze twee vormen, die overgenomen zijn uit een andere taal behouden de originele spelling (ADSL, GmbH). Als het woord Vernederlandst is, verdwijnen de hoofdletters (aids, pin).
  • Letterwoorden van eigennamen van maximaal vier letters schrijf je met hoofdletters (NAVO).
  • Langere letterwoorden van eigennamen krijgen één hoofdletter (Unicef).
  • Opleidingen: geen punten en kleine letters (mbo)
  • Namen van wetten, besluiten en overheidsplannen: geen punten en hoofdletters (AOW).
  • Ziekten: hoofdletters (MKZ), behalve wanneer de afkorting erg gangbaar is in het taalgebruik (soa)
  • Wetenschappelijke symbolen, eenheden: geen punten (km, MB, cal, A, Hz).
  • Voluit geschreven hebben die eenheden geen hoofdletters (megabyte, hertz).
  • Eenheden die in gewone teksten worden afgekort, anders dan de wetenschappelijke symbolen, krijgen wel een punt (gr., sec., u.).

Afkortingen voor chat, Instagram en Whatsapp

Je kind is waarschijnlijk bekender met bijvoorbeeld de whatsapp-afkortingen. Alhoewel het soms de vraag is in hoeverre dit nog met de Nederlandse taal te maken heeft. Denk aan K4U (Kiss for you).

Vraag je kind eens om de meeste gebruikte afkortingen en uitleg! Een leuke manier om op een losse manier over afkortingen te praten. Wil je al wat voorwerk doen, zie dan bijvoorbeeld deze website voor afkortingen voor chat, Skype, sms, Whatsapp en Facebook. Alhoewel deze lijst waarschijnlijk al achterhaald is.

Dit is de top 5 die mijn dochter van 20 jaar me gaf:

  1. lmk betekent let me know
  2. vgm betekent volgens mij
  3. ff betekent even
  4. srry betekent sorry
  5. isg betekent is goed

Oefenen met afkortingen