Spreek Nederlands met me, even Nederlands met me: waarom spreken mijn kinderen geen Nederlands met me?
Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn kinderen geen gebrek aan spreekvaardigheid krijgen en Nederlands gaan spreken?
Deze vraag komt vaak voorbij op sociale media en in mijn e-mails van klanten. Het is een bekend probleem waar ouders van Nederlandse kinderen in het buitenland en anderstalige expat-ouders van kinderen in Nederland tegenaanlopen.
Het is ook een logische vraag. Kinderen spreken bijna helemaal geen Nederlands (meer) in anderstalige omgevingen, kinderen komen er thuis te weinig aan toe of kinderen durven niet goed, omdat ze bijvoorbeeld nog weinig Nederlandse woorden kennen.
Om te zorgen dat je kinderen meer Nederlands kunnen spreken, is het fijn om te begrijpen wat spreekvaardigheid nu precies inhoudt, welke aspecten hierbij belangrijk zijn en wat je kind nodig heeft om meer Nederlands te gaan spreken.
Spreekvaardigheid
Wat is eigenlijk spreekvaardigheid? Waarom is het belangrijk om te blijven spreken of om te leren spreken? Spreekvaardigheid wordt als de geoefendheid in het spreken beschreven in de ‘van Dale’.
De spreekvaardigheid bestaat uit diverse aspecten:
– Articulatie zoals de uitspraak en zinsmelodie
– Taalbeheersing, waarbij woordenschat en kennis van taalregels belangrijk zijn
– Kennis van de wereld en communicatieve vaardigheden.
Vooral het laatste is van belang. Spreken is op anderen gericht. Spreekvaardigheid vraagt dan ook inzicht in de sociale rol die je vervult in de Nederlandse cultuur. Taal en cultuur zijn nauw verbonden.
Bovendien zijn mondelinge vaardigheden nodig om in de Nederlandse samenleving te functioneren: thuis, op school, onderweg, in een groep, een winkel, op het werk. Naar anderen luisteren, deelnemen aan een gesprek, je mening kenbaar maken, een boodschap overtuigend overbrengen, een gerichte vraag om informatie stellen.
Ten slot, mondelinge taalvaardigheid is de basis van schriftelijke taalvaardigheid.
Motivatie tot Nederlands spreken
Wat nu als een deel van de noodzaak, zoals het functioneren in een Nederlandse samenleving, wegvalt? Zoals voor veel Nederlandse kinderen in het buitenland het geval is. Dit geldt ook voor expat-kinderen in Nederland, die bijvoorbeeld naar een internationale school gaan en thuis alleen hun moedertaal spreken.
Deze coronatijd maakt dit ook niet gemakkelijker met verminderde sociale activiteiten, waar je normaliter je spreekvaardigheid in het Nederlands kunt oefenen.
Sommige kinderen durven nog niet te spreken. Soms komt dit voort uit het gebrek aan woorden en kennis van de Nederlandse taal, wat hen onzeker maakt. Ook zijn er kinderen die erg bang zijn om fouten te maken en willen eigenlijk alleen maar ‘perfect’ Nederlands praten. Voor beide soort oorzaken is de motivatie om Nederlands te spreken is van groot belang. De redenen dat je kind Nederlands wil spreken, zorgen ervoor dat je kind het wil proberen. Wanneer het jouw redenen zijn dat het gewenst is dat hij Nederlands spreekt, is het belangrijk dat jij die redenen kent en snapt. Leg uit wat de redenen zijn van jouw wens dat hij Nederlands spreekt.
Het helpt namelijk wanneer je duidelijk uitlegt aan je kinderen waarom je wilt dat ze Nederlands spreken. Geef ze een aantal voorbeelden waaruit blijkt op welke manier ze nu of straks Nederlands goed kunnen gebruiken; wat ze er in de praktijk mee kunnen doen. Praat met ze over de voordelen van meertaligheid. Misschien kun je ze ook vertellen wat ze missen als ze de Nederlandse taal niet bijhouden of verliezen.
Zo’n gesprek kan als een eyeopener werken voor je kind(eren) en ook voor jou. Misschien blijkt uit het gesprek wel dat je kinderen onzeker zijn over het spreken in het Nederlands, begrepen ze het nut er nog niet van of speelt er iets anders. Samen kun je dan gaan kijken wat jullie nodig hebben, om de Nederlandse taal meer deel uit te laten maken van jullie leven.
Hiervoor zijn verschillende manieren. Hierna behandel ik de belangrijkste om vooral de spreekvaardigheid meer te oefenen.
Spreekvaardigheid oefenen op school
Het doel van onderwijs in mondelinge taalvaardigheid in Nederland is dat kinderen effectief en sociaal met elkaar communiceren. Ze leren hoe ze zich moeten opstellen in een gesprek, zich goed uitdrukken, presentaties houden, luisteren naar presentaties en reflecteren op de vorm en mogelijkheden van taal en communicatie.
Met vertellen en presenteren voor een groep werken kinderen aan hun taalvaardigheid, sociale vaardigheden, uitdrukkingsvaardigheid, denken en literaire ontwikkeling. Hun woordenschat neemt toe, ze gaan ze gaandeweg samenhangender vertellen en ook meer samengestelde zinnen gebruiken. in de leerlijn taal van het basisonderwijs vind je hierover meer informatie.
Wanneer je kind geen Nederlands onderwijs volgt, zullen ze op andere manieren aan deze taalvaardigheid moeten werken.
Consequent Nederlands spreken
Het allerbelangrijkste is dat jij als Nederlandstalige ouder Nederlands blijft spreken. Het is aangetoond dat dit enorm helpt bij meertaligheid. Ook wanneer ze jou in een andere taal antwoord geven. Laat het Nederlands niet rusten, ook niet voor een periode. Als je het Nederlands laat gaan, geef je namelijk het signaal aan je kinderen dat die taal niet zo belangrijk is.
Niet meer reageren
Er zijn ouders die ervoor kiezen om niet meer te reageren als hun kind in de landstaal in plaats van in het Nederlands praat. Dit vraagt om een overtuigend besluit. Dit werkt alleen als je consequent blijft. Ik raad ouders aan hier een gesprek met je kinderen aan vooraf te laten gaan. Een gesprek waarin je je kinderen goed uitlegt waarom je deze keuze maakt en de hoop en verwachting uitspreekt dat dit tot Nederlands spreken leidt.
Online Nederlandse les om de spreekvaardigheid te verhogen en het Nederlands spreken te oefenen
Een prettige en rustgevende manier is om je kind online Nederlandse les te laten volgen. Dit zorgt namelijk voor een vast moment in de week waar Nederlands voorop staat. Je kind is een uur actief en intensief met de taal bezig en door de opdrachten voor thuis maakt het Nederlands ook weer meer deel uit van het gezin.
Nederlands contact met Nederlandse familie en vrienden
Vanuit het buitenland: Maak regelmatig videobel afspraken via WhatsApp, FaceTime of Skype. Wanneer kinderen het lastig vinden, bedenk dan vooraf samen een onderwerp waarover ze kunnen vertellen. Ook kun je denken aan het laten zien van iets; in hun kamer, van een project wat ze voor school hebben gedaan etc.
In Nederland: zorg dat je kind lid wordt van bijvoorbeeld een Nederlandse sportvereniging of iets dergelijks zodat ze daar ondergedompeld worden in het Nederlands. Probeer zelf deel uit te gaan maken van Nederlandse oudergroepen, bijvoorbeeld in de wijk waarin jullie wonen.
Werken aan woordenschat en zinsbouw
Lezen is een goede manier om je kennis van de Nederlandse taal te vergroten. Je kind leert onder andere meer woorden kennen en ziet hoe zinnen zijn opgebouwd. Ook het luisteren naar luisterboeken en kijken van Nederlandse t.v. en video’s helpen hierbij.
Wil je meer lezen over het vergroten van de woordenschat van je kinderen, klik dan hier om het artikel over woordenschat te lezen.
Praktische tips spreekvaardigheid
Ben je op zoek naar meer praktische tips om de spreekvaardigheid van je kind(eren) te vergroten, schrijf je dan nu direct hier in voor onze nieuwsbrief en ontvang gratis en vrijblijvend dit overzicht van tips die je direct met je kind in de praktijk kunt brengen.
Meer lezen over Nederlands spreken
Wil je meer lezen over Nederlands spreken, lees dan ook hier ons artikel over “Als je kinderen weigeren Nederlands terug te spreken’’.
Het artikel over meertalig opvoeden, bevat ook veel tips uit de praktijk van ouders met Nederlandse kinderen in het buitenland. Klik hier om dit artikel te lezen.
Meer tips over contact houden met Nederland vind je hier.
Meer informatie over online Nederlandse les bij Dutch for Children
Ben je op zoek naar hulp om je kinderen meer Nederlands te laten spreken en overweeg je online Nederlandse les, neem dan vrijblijvend contact met me op via dutchforchildren@gmail.com We kunnen ook altijd afspreken om te (video)bellen en zo kennismaken en de mogelijkheden voor jullie bespreken. Voor alvast wat eerste informatie, kun je op onze website kijken naar ons aanbod, manier van werken en ons team ontmoeten.
Ik hoor graag van jullie.
Met vriendelijke groet,
Wendy van Dalen