Het is bijna Koningsdag 2023, hoe vier je dit in het buitenland? Onze leerkrachten van Dutch for Children zijn er al helemaal klaar voor. Onze online Nederlandse lessen gaan namelijk niet alleen over de taal! Maar ook over de cultuur van Nederland.
Alle Nederlandse feestdagen zijn een mooie aanleiding voor Nederlandse- taal en cultuurlessen, maar Koningsdag biedt toch wel erg leuke mogelijkheden. Het biedt kansen op het gebied van de Nederlandse geschiedenis, het Koningshuis, de bijpassende symbolen, gewoonten en uitdrukkingen. En, dan heb ik het nog niet eens over de superleuke en actieve Koningsspelen.
1. Geschiedenis van Koningsdag
Vind je het leuk om met je kind door de Nederlandse geschiedenis heen te lopen, is deze dag een mooie aangelegenheid. Je kunt dit op allerlei manieren doen. Bijvoorbeeld via de Canonkalender die op iedere dag van het jaar aangeeft wat er vroeger op die dag gebeurde. Ook kent het Canon van Nederland mooie vensterplaten, die interactief zijn. Geweldig voor onze online lessen, maar natuurlijk ook heel goed thuis te gebruiken.
Een samenvatting van de geschiedenis
Koningsdag is in 1885 begonnen als Prinsessedag. Dit was ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van Prinses Wilhelmina. Ze was nog geen koningin; vandaar Prinsessedag.
In september 1948 volgde Koningin Juliana haar moeder op. Zij vierde net als Koningin Wilhelmina Koninginnedag op haar eigen verjaardag, op 30 april 1949. De Koningin en haar familie stonden op het bordes van Paleis Soestdijk en volgden de optocht van Nederlanders die de Koninklijke Familie bloemen en cadeaus gaven. Onder Koningin Juliana werd Koninginnedag ook een officiële vrije dag. De viering groeide uit tot een nationale feestdag, die in het teken staat van saamhorigheid.
Koningin Beatrix besloot bij haar aantreden als Koningin, uit respect voor haar moeder, Koninginnedag op 30 april te blijven vieren. Ze koos ervoor niet de mensen naar haar toe te laten komen, maar juist zelf naar de mensen toe te gaan.
Sinds 2014 noemen we deze feestdag Koningsdag. Onze huidige Koning Willem-Alexander is op 27 april jarig. Vandaar dat Koningsdag op deze datum in het voorjaar gevierd wordt.
Koningsdag 2023
Traditiegetrouw kleurt heel Nederland oranje op deze nationale feestdag. De meeste kinderen vinden het heerlijk om zich te verkleden en uit te leven met oranje artikelen. Van brillen, pruiken, kronen, en toeters tot een bedrukt Koningsdag t-shirt. Niets is op de verjaardag van de Koning te gek. Naast de traditie om geheel in het oranje gekleed te gaan op Koningsdag zijn er andere tradities die typisch zijn voor deze nationale feestdag.
Tijdens Koningsdag worden er bijvoorbeeld door heel Nederland heen vrijmarkten georganiseerd. Een van de grootste en bekendste locaties is de hoofdstad Amsterdam. Doordat de vrijmarkten van oorsprong bedoeld zijn voor kinderen om wat extra zakgeld te verdienen worden er speciale kindervrijmarkten georganiseerd.
Oud-Hollandse spelletjes blijven een hit op deze dag. Onze huidige Koning Willem Alexander heeft op zijn verjaardag geregeld aan het koekhappen deel mogen nemen. Andere klassiekers zijn ‘ezeltje prik’, eierlopen, spijkerpoepen, blikgooien, zaklopen, sjoelen en stelten lopen.
2. Het Koningshuis
Veel kinderen zijn geïnteresseerd in koningen, koninginnen, prinsen en prinsessen. Hoe leef je als prins of prinses? Waar woon je? Erg leuke onderwerpen om mee bezig te zijn. Via Google vind je allerlei ideëen, knutselvoorbeelden en online verhalen. Zier verderop in deze blog enkele tips.
De oudere kinderen zijn wellicht meer geïnteresseerd in de cultuur van het Koningshuis, de gewoonten en rituelen. Ook hier kun je in de les en thuis veel mee doen.
Op de officiële website van het Koningshuis vind je wat er actueel speelt, mooie foto’s en ook informatie over allerlei onderwerpen zoals de geschiedenis, de paleizen, het Wilhelmus en zelfs wat onze vlagrituelen zijn.
3. Thema Koningsdag en taal
Taal is overal en in een thema als Koningsdag kun je dat op verschillende manieren gebruiken. Hieronder volgen een paar voorbeelden die we in onze online lessen gebruiken. Deze kun je natuurlijk zelf ook met je kind doen.
Goed luisteren
Goed luisteren naar woorden die bij Koningsdag horen. Dit is een zogenoemde auditieve oefening. Kinderen horen de klanken en krijgen de opdracht om het hele woord te zeggen. De woorden die aan bod komen, horen bij het thema: Koningsdag. Klik hier voor deze auditieve oefeningen.
Lezen over Koningsdag
Lezen over Koningsdag, over koningen, koninginnen en over prinsen en prinsessen vinden veel kinderen geweldig. Kinderen die net kunnen lezen of al wat verder zijn (vergelijkbaar met groep 3,4 in Nederland), vinden deze verhalen van Juf Maike erg leuk!
Een aantal leuke (prenten)boeken in dit thema op een rij:
- Feestmaal voor de koning. Van Marlies Verhelst & Linde Faas. Koning Leeuw is jarig en krijgt een taart. Maar wie heeft er nu al van de taart gesnoept?! Je kun het boek via deze link inkijken en er staan zelfs lesuggesties en een kleurplaat bij.
- De koning met de paardenoren. Geschreven door Eric Maddern en getekend door Paul Hess. Het is een digitaal prentenboek. Bibliotheek Breda heeft er een “hoorleesboek” van gemaakt van het prentenboek. Je kunt hier luisteren en kijken naar het verhaal.
- Hiep hoi, Koningsdag! Van Janny den Besten en getekend door Marijke Duffhauss. Bij dit boek vonden we deze lesbrief met erg leuke tips.
- Theaterlezen is een erg leuke vorm van lezen die we graag in onze lessen gebruiken. Deze theaterleestekst over Koningsdag is gratis te downloaden. Het is een voorproefje uit: Hieperdepiep! Feest met theaterlezen, geschreven Liesbeth Mende, met illustraties van Nelleke Verhoeff.
Spelen met woorden
Maak samen met je kind een woordveld in of om een tekening van een kroon. In het woordveld schrijft een leerling alle woorden op over het thema of onderwerp die bij hem opkomen. Zus of broer kan natuurlijk actief meedenken. Kinderen vinden het geweldig als het veld steeds voller wordt.
Zoek samen de woorden van Koningsdag in een woordzoeker zoals hier.
Of maak er zelf een! Dat kan via woordzoekermaker. Gebruik de woorden die je kind kent.
Koningsdag 2023: de spelling
Twee bekende spellingsvragen over Koningsdag en over koningen & koninginnen zijn:
1. Schrijf je nu koningsdag of Koningsdag?
Alle officiële feestdagen krijgen een hoofdletter. Het is dus Koninginnedag, en het is ook Koningsdag.
2. Waarom is het Koningsdag en niet Koningendag? Hoe zit het nou precies met de regels over tussenletters in samenstellingen?
Een samenstelling bestaat uit twee woorden die samen worden gevoegd tot een nieuw woord. Denk bijvoorbeeld aan feestdag, vrijmarkt, feloranje en koekhappen. Een belangrijke voorwaarde: beide woorden moeten ook zelfstandig gebruikt kunnen worden en dus los van elkaar ook betekenis hebben.
Er zijn twee belangrijke vragen bij kiezen tussen -e of -en als tussenletters:
– Is het eerste woord van de samenstelling een zelfstandig naamwoord?
– Eindigt het meervoud van het eerste deel alleen op -en (en niet op -s)?
Kun je beide vragen met ‘ja’ beantwoorden? Kies dan voor -en.
Is een van de twee vragen of beide vragen met ‘nee’ beantwoord? Kies dan voor -e.
De regel voor de tussen-s is: Wanneer je een -s hoort, dan schrijf je deze ook.
Waarom het dan toch Koningsdag is en niet Koningendag? Omdat deze dag niet in het teken staat van alle koningen ter wereld, maar alleen in het teken van de onze: Koning Willem Alexander.
Koningsdag 2023 in onze online lessen
Tijdens onze online Nederlandse lessen besteden we op maat aandacht aan deze dag. De lessen met kinderen van bijvoorbeeld 6 jaar zien er heel anders uit dan lessen met 12 jarigen. Wil je graag eens meer lezen over hoe we werken lees dan meer via deze link.
Knutselen voor koningsdag met peuters met taal
Knutselen: Hoeden of kronen knutselen is erg leuk, maar er zijn nog veel meer ideeën, die je via deze link van Kleuteridee vindt. Tijdens het knutselen geef je instructie wat je kind kan doen, bespreek je vormen, kleuren, acties, etc. Zo wordt ook knutselen een talige activiteit.
Stempelbladen: woorden na stempelen of overschrijven over Koningsdag uit een tijdschrift of krant. Of, gebruik een van de werkbladen voor kleuters die je via Google kunt vinden. Google bijvoorbeeld op ”kleuter stempelen Koningsdag” of “woordenschat koningsdag”.
Interactieve praatplaat: deze interactieve praatplaat kun je gebruiken om te praten over alles wat met Koningsdag te maken heeft en van daar uit te kijken wat jullie willen gaan maken. Een kroon? Een kleurplaat kleuren? Etc.
4. Koningsspelen thuis
Wil je de Koningspelen en Koningsdag thuis vieren, omdat er bijvoorbeeld in he land waar je woont niets aan gedaan wordt? Dat kan gelukkig op verschillende erg leuke manieren.
Oud-Hollandse spelletjes
Je kunt thuis, in de tuin, of bijvoorbeeld op een speelplein echte Nederlandse spelletjes opzetten, zoals koek- of spekhappen, blik gooien, zaklopen, spijkerpoepen en bijvoorbeeld een eierrace. Denk niet te snel dat je kinderen te oud zijn. Twee jaar terug hadden we de grootste lol tijdens de pandemie met onze kinderen van 14 en 17 jaar.
Op de scoutingpagina’s kun je leuke ideeën opdoen over deze oud-Hollandse spelletjes.
Koningsspelen
Kijk samen het jeugdjournaal over de Koningsspelen. Bespreek de uitzending samen met je kind en maak bijvoorbeeld samen een programma voor jullie Koningsdag en Koningsspelen.
Het thema van de Koningsspelen 2023 is ‘’1-2 iedereen doet mee’’ Wil jij met je kinderen meedoen thuis? Download dan snel het online Doe-Pakket van de Koningsspelen 2023. Het pakket bevat: de aftelkalender, het Voel je fit Kaartspel, de placemat, Ontbijtbingo en leerzame ontbijt-pretboekjes ontwikkeld. Boekjes vol leuke puzzels, weetjes en recepten.
Is je kind ook fan van zingen en dansen? Voor deze editie van de Koningsspelen zingen de kinderen ‘ZiggZagg’. Van ‘’Kinderen voor kinderen’’.
Jullie kunnen met deze korte energizers nog meer bewegen op jullie eigen Koningsspelen.
Tenslotte is het Koningsspelen-pakket en aanrader voor als je Koningsdag of de Koningsspelen thuis of in het buitenland viert. Alles wat je nodig hebt, vind je hier via 1, 2, 3 lesidee. Download en print. Het enige wat je ‘moet’ veranderen is het jaartal op de werkbladen. Gebruik een dikke stift of plak er een ander jaartal overheen.
Voor met je al wat oudere kinderen kun je de Escape room Koningsdag doen. Los de puzzels op en weet te ontsnappen uit deze ‘Koningsdag’ online escape room.
Wil je kind ook online meer leren over o.a. Koningsdag 2023?
Wil je kind ook online meer leren over Koningsdag, hoe je in Nederland je verjaardag viert of hoe er in Nederland Sinterklaas en kerst worden gevierd? Maak dan nu een vrijblijvende afspraak om de mogelijkheden voor online Nederlandse Taal- en Cultuurlessen voor jouw kind te besrpeken. Ik hoor graag van jullie! Met vriendelijke groet, Wendy van Dalen (directeur van DfC).