Het leren lezen en schrijven in meer talen tegelijk

4 oktober 2019Emigreren met kinderen, Meertalig opvoeden0 Reacties

Lerenlezeninmeertalen

‘Raakt mijn kind niet in de war, als hij leert lezen en schrijven in meer talen tegelijk?’, vraag je je misschien af. Het leren lezen en schrijven in meer talen tegelijk is mogelijk en gebeurt ook met succes. In deze blog leg ik de achtergrond van meer talen naast elkaar leren uit. Daarnaast licht ik toe wat de eventuele moeilijkheden zijn bij het leren lezen en schrijven in meerdere talen tegelijk.

Meer talen naast elkaar leren kan!

Sommige mensen denken nog steeds dat je het beste meer talen kunt leren door deze achter elkaar, opeenvolgend te leren. Dit klopt echter niet voor het spontaan leren van talen. Dit is uit onderzoek gebleken. Kinderen kunnen namelijk al vanaf hun geboorte meerdere talen aangeboden krijgen en dit goed oppakken.

Leeftijd speelt een rol bij 2 talen tegelijk leren

Jongere kinderen leren, door hun nog kneedbare hersenen, verschillende talen gemakkelijker aan dan bijvoorbeeld volwassenen. Oudere kinderen hebben deze ‘hersenvoordelen’ helaas niet meer, maar zij hebben wel het volgende voordeel: het hebben van meer kennis van en vaardigheden in de eerste taal, die ze intussen verworven hebben.

Bij het aanleren van de andere taal is de manier waarop de taal wordt geleerd wel belangrijk: zo spontaan mogelijk bij jongere kinderen en meer gestructureerd bij oudere kinderen.

Raakt je kind niet in de war van meerdere talen leren?

Spreken en luisteren in een taal wordt eigenlijk automatisch door je kind geleerd. Dat kan in één of meerdere talen tegelijk gebeuren. Hierbij is het van groot belang dat je kind maar genoeg taalaanbod ontvangt in de talen. Kortom: Het spontaan leren van het spreken en verstaan van een andere taal kost jouw kind geen bewuste cognitieve inspanning. Het kind raakt ook niet in de war als hij meer dan één taal in zijn of haar leefomgeving hoort.

Leren lezen en schrijven in 2 (of meer) talen tegelijk

Het leren lezen en schrijven in meer talen tegelijk is anders dan leren spreken en luisteren. Geschreven taal staat namelijk wat verder van de natuurlijke leermogelijkheden van je kind af, dan gesproken taal. Gesproken taal kost daarom dus minder leerinspanning dan geschreven taal.

Schriftelijke taalvaardigheden moet je bewust leren. Dat leren van deze vaardigheden kost cognitieve inspanning. Hoe groot die inspanning is, verschilt van kind tot kind. Sommige kinderen leren het lezen en schrijven gemakkelijk aan en vinden het erg leuk, terwijl het voor andere kinderen lastig is en ze het minder leuk vinden.

Kortom, als een kind gevraagd wordt om twee talen tegelijk te leren lezen en schrijven, dan vormt dat een extra cognitieve belasting. Dit hoeft echter helemaal geen probleem te zijn.

Extra belasting, vertraging en voordelen van leren lezen en schrijven in meer talen tegelijk

Meer talen tegelijk leren lezen en schrijven kan vertraging in het aanleren van beide talen opleveren, wat wederom geen probleem hoeft te zijn. Zeker niet op de langere termijn. Deze vertraging zet zich later namelijk om in een voordeel: Je kind gaat de eigenschappen van zijn ene taal toepassen op de volgende taal. 

Het kan zijn dat je kind in de war raakt door op elkaar lijkende of overeenkomende klanken, met name als twee talen erg op elkaar lijken zoals het Nederlands en het Duits. Als twee talen niet op elkaar lijken, is die kans veek kleiner. Als kinderen in één taal al (een beetje) kunnen lezen, kan er zelfs sprake zijn van een positieve transfer tussen dat wat hij al heeft geleerd in de ene taal ten behoeve van de andere taal. Je kind past de eigenschappen van zijn eerste taal toe op de tweede taal. 

2 talen tegelijk leren: hoe eerder hoe beter

Uit onderzoek is gebleken dat in het algemeen geldt, dat hoe eerder met het aanleren van een extra taal wordt gestart, hoe groter de kans is dat in alle talen een sterke taalvaardigheid wordt bereikt. Hierbij zijn twee zaken belangrijk. Als eerste werkt dit het beste in de meest natuurlijke context zoals thuis en in de leefomgeving van het kind. Ten tweede blijft het belangrijk dat alle gekozen talen continu en even sterk worden aangeboden.

Als je kind moeite heeft met leren lezen en schrijven van meerdere talen

Voor sommige kinderen is het beter om eerst in de moedertaal op weg te zijn met lezen en schrijven, bijvoorbeeld totdat ze redelijk geautomatiseerd kunnen lezen. Dat laatste wil zeggen dat ze de woorden niet meer lettertje voor lettertje spellen, maar direct kunnen lezen wat er staat.

Er zijn deskundigen die juist aanraden om de kinderen eerst in de schooltaal te laten leren lezen. Ook als dit niet de moedertaal is. Een eenduidig advies is er niet. Het ene kind kan nu eenmaal gemakkelijker twee talen naast elkaar leren lezen, dan het andere kind.

Ieder kind is uniek: advies en les op maat

Ieder kind leert op zijn eigen manier en pikt sommige zaken makkelijker of eerder op dan de ander. Ook het leren lezen en schrijven verschilt dus erg per kind. Het is daarom belangrijk om naar de situatie van jouw kind te kijken en les of advies op maat te krijgen.

Ervaring uit de praktijk

Vanuit de praktijk kan ik beamen dat het leren lezen in twee talen mogelijk is en meestal goed gaat. Soms zorgt het ervoor dat het goed leren (door)lezen iets langer duurt, maar ook dat verschilt per kind en is afhankelijk van de hoeveel tijd die er beschikbaar is om bij de start veel te oefenen. Tijd en motivatie is nodig om de benodigde leeskilometers te kunnen maken.

Kwalitatief goed en frequent aanbod van de talen is belangrijk

Wat belangrijk is bij het aanbod van de verschillende talen is, dat dit aanbod van goede kwaliteit is en consequent wordt aangeboden. Leren lezen in het Nederlands is een leuk en belangrijk proces als je jouw kind het Nederlands en de cultuur van deze taal graag wilt laten behouden.

Sommige kinderen die lessen bij ons komen volgen kennen al een aantal klanken en letters. Eerlijkheidshalve vind ik het als leerkracht erg spannend als je als ouder je kind zelf leert lezen, maar het kan wel. Hierbij is de belangrijkste tip: doe dit tegelijk met het leren lezen en schrijven van een andere taal. Het is belangrijk dat je de letters en klanken uitspreekt zoals de kinderen ze horen en niet zoals wij ze vaak als volwassenen benoemen (volgens het alfabet). Zeker als de klanken in de andere taal weinig verschillen.

Motivatie bij 2 talen tegelijk leren

Kijk bij het 2 talen tegelijk leren vooral naar jouw kind en zijn of haar interesses en motivatie! Heeft het kind interesse in de Nederlandse taal, de letters en klanken? Leert je kind graag lezen? Dat kunnen goede aanwijzingen zijn, dat je kind er open voor staat om in meerdere talen te leren lezen en dat het leren een feestje wordt.

Wil je voor jouw kind kwalitatieve goede en leuke lessen om te leren lezen in het Nederlands? Of wil je alleen advies, maar dan wel volledig op maat? Kijk snel bij ons aanbod en maak een vrijblijvende afspraak via Zoom.

Laat je kind door één van onze leerkrachten overtuigen dat leren lezen bij Dutch for Children leuk is, tijdens een gratis proefles waarin hij/zij direct de eerste woorden en zin leert lezen.

 

Recente bronnen