3 keer taal met kerst voor je kinderen op een feestelijke manier. De tijd vliegt en kerst is dichterbij dan je misschien denkt. Een heerlijk tijd om te genieten met elkaar. Verheug jij je ook op het doen van kerstspelletjes met je kinderen en het zingen van Nederlandse kerstliedjes?
Bij Dutch for Children kunnen we niet wachten. Het is een uitgesproken tijd om op een feestelijke manier bezig te zijn met de Nederlandse taal.
Voordat ik 3 leuke en educatieve tips weggeef, nog even over de spelling van kerst en alle woorden die hiermee te maken hebben. Altijd handig om op te frissen, zeker wanneer je kind al leest en schrijft.
Kerst en taal
Hoe schrijf je nu eigenlijk kerst in het Nederlands? Met een hoofdletter of een kleine letter?
Volgens de officiële spelling schrijf je kerst, eerste kerstdag en tweede kerstdag met kleine letters en krijgt alleen Kerstmis een hoofdletter.
Een korte uitleg: Feestdagen schrijf je met een hoofdletter. Als het geen feestdag is, dan schrijf je het met een kleine letter.
In de officiële spelling voldoet alleen Kerstmis aan de criteria voor ‘officiële feestdag’. Daarom krijgen kerst, eerste kerstdag, tweede kerstdag, kerstavond, kerstfeest, kerstochtend en kerstmorgen officieel altijd kleine letters.
En hoe zit het dan met de wens: Fijne of Prettige feestdagen? De wens fijne of prettige kerstdagen moet officieel ook met kleine letters worden geschreven. Maar, het is niet fout om op een kerstkaart bijvoorbeeld ‘Prettige Kerstdagen en een Gelukkig Nieuwjaar’ te schrijven. Kijk maar naar alle voorgedrukte kaarten.
3 keer gratis kerstles
3 gratis kerstlessen om van te genieten deze tijd. De eerste is een schrijfles. Je gaat samen met je kind of leerling een kerstkaart schrijven. De tweede is een zangles: kerstliedjes leren zingen. Samen zingen is niet alleen leuk, maar ook erg goed voor de Nederlandse taal. En, de derde is een les met boeken en verhalen. Want wat zou kerstmis zijn, zonder kerstverhaal?
Onze eigen lessen bij Dutch for Children zijn altijd op maat. Dit kun jij als ouder of leerkracht ook goed doen: kijk naar de interesses, motivatie en het niveau van je kind of leerling en pas de les daarop aan.
1. Schrijfles kerst: schrijf een Nederlandse kerstkaart
De inleiding
De traditie van kerstkaarten schrijven stamt af van heel vroeger. Dit verhaal kun je misschien als een leuke starter van deze activiteit gebruiken.
De kerstgroet komt uit de Middeleeuwen. In Europa werd rond kerst door de armen verschillende houtsnijwerken, met religieuze kerstversieringen en tekeningen, aangeboden aan hun baas. Dit is de eerste vorm.
De echte kerstkaart komt uit de 19e eeuw, waarin een Engelse kunstenaar een kaart met de woorden ‘Merry Christmas’ schreef. Dit werd jaren daarna door Duitse drukkerijen overgenomen en de kerstkaart was geboren. De Amsterdamse boekhandelaar Koster was in Nederland de eerste met het verkopen van kerstkaarten; in 1873.
Schooltv heeft hier voor kinderen van 5-8 jaar een erg leuke video over de kerstkaart en post.
Praat met je kind over de mensen die jullie een kerstkaart willen sturen en waarom? Hierbij kunnen thema’s zoals familie, vrienden, mensen missen, eenzaamheid, andere landen, etc. aan bod komen. Als je kind en jij het leuk vinden, kun je er een woordveld van maken. Je pakt een veel papier (of maakt het op de computer), schrijft kerst(kaart) in het midden en verzamelt alle woorden of zinnen die jullie verzamelen erom heen. Kinderen vinden dit erg leuk om te doen!
De kern van de kerstles: de boodschap van de kerstkaart
Dan beginnen jullie met het schrijven van de kerstkaart. Je kunt je kind helpen door de volgende indeling te bespreken of even kort op een papier in het klad neer te zetten:
Aanhef
De aanhef is de eerste zin van jouw kaart. In de eerste zin begroet je de persoon aan wie jij de kaart stuurt. De aanhef wordt altijd gevolgd door een komma. Bijvoorbeeld: Lieve Ellen, Beste Loes, etc.
Boodschap
De boodschap volgt meteen na de aanhef. In de boodschap schrijf jij je bericht naar de ontvanger van jouw kaart. De boodschap kan uit verschillende onderdelen bestaan.
In de boodschap schrijf je wat je graag wilt vertellen. Je kunt je boodschap bijvoorbeeld beginnen met: Ik stuur je of u/je een kaartje, omdat …
In de vakantie ga ik …
Als je in je boodschap ook vragen stelt, kun je misschien een kaart terug krijgen.
Bijvoorbeeld: Is het ook zo koud bij jullie in….?
Staat de kerstboom bij jullie al?
Wensen
De boodschap op een kerstkaart eindigt meestal met een kerstwens. Bijvoorbeeld:
Ik wens je/ u hele fijne kerstdagen! Ik hoop dat u een fijne Kerst heeft. Prettige kerst en een gelukkig nieuwjaar.
Afsluiting
De afsluiting is de laatste zin van jouw kaart. In de laatste zin zeg je gedag tegen de persoon aan wie je de kaart stuurt. Bijvoorbeeld: Veel liefs van …
Groetjes van …
Dikke knuffel van …Vrolijke kerstgroeten van …
De echte afsluiting: Het verzenden van de kerstkaart
Tijd en tarief
Je kunt samen met je kind online uitzoeken hoe het zit met verzenden vanuit het land waar je nu woont. Tabellen, agenda en data bekijken, en tarief berekenen zijn bijna lessen op zich.
Vanuit het buitenland kun je natuurlijk ook online kaarten maken, op dezelfde manier als hierboven beschreven. Tijdens het afsluiten van de les, kijk je dan samen naar de verzendmogelijkheden via de desbetreffende website.
Bekende websites voor online kerstkaarten zijn Greetz en Hallmark.
Versturen
Adres: Schrijf het adres van de persoon op de kaart of envelop aan wie jij de kaart stuurt.
Postzegel: Zoek op hoeveel het kost om je kaart te versturen. Zeker als het vanuit het buitenland is. Verzend je online dan is dit vaak inbegrepen in de prijs.
De tijd: Verstuur je kaarten op tijd. Check altijd de verzend-duur en neem dat ruim rond kerstmis.
En, tot slot: Hier kun je kerstwensen in andere talen voor alle kinderen over de hele wereld lezen met je kind.
2. Kerstliedjes kinderen
Het aanleren van kerstliedjes aan kinderen is niet alleen ontzettend leuk, maar ook erg zinvol voor hun Nederlandse taal. Mijn ervaring van een paar jaren terug met kleuters is dat ze zo enthousiast zijn en vanaf het begin mee proberen te zingen.
Heb je er gebaren bij en een video, dan is het zo klaar. Het mooiste van dit alles vind ik dat je zelf als moeder, vader of leerkracht niet goed hoeft te kunnen zingen. Kinderen vinden het alleen maar belangrijk dat je meedoet.
Je kunt beginnen met het verhaal achter het liedje te vertellen, of meer over een aspect of thema van het liedje. Hier kun je ook een kleurplaat of tekst bij zoeken.
Daarna gaat het zingen direct beginnen. Hoe je liedjes aan kinderen kunt aanleren, vertellen een aantal experts hieronder.
Afwisselen
Om de aandacht en motivatie van de leerlingen tijdens het aanleren van een lied hoog te houden, kun je afwisselen tussen de verschillende methodes van aanleren. Het is wenselijk dat je verschillende methodes gebruikt die op elkaar aansluiten en elkaar versterken.
Leer de liedjes altijd zonder blaadje erbij aan. De leerlingen leren dan beter te luisteren en de aandacht is groter en er zijn geen kinderen die zich achter de blaadjes kunnen verschuilen. Zonder tekst leren ze het liedje bovendien sneller uit het hoofd!
Zingen begint met luisteren
Volgens Gehrels muziekeducatie: Probeer het lied zo vaak mogelijk in zijn geheel te laten horen, voordat de kinderen mee mogen doen. Dit maakt dat ze de melodie en woorden zonder fouten instuderen.
Om het lied te begrijpen en de focus bij het lied te houden kun je elke keer dat je het lied zingt een nieuwe luistervraag stellen zoals:
- Hoe vaak wordt het woord … gezongen?
- Uit hoeveel zinnen bestaat het lied?
- Wat is de sfeer/emotie van het lied?
- Waar denk jij dat het lied vandaan komt?
- Welke taal is het?
- Waar gaat het lied over?
Je kunt ook luisteropdrachten geven, zoals:
- Ga staan als je het woord … hoort
- Klap in je handen na het woord …
Met beweegspel of dans
Bewegen op muziek is voor veel kinderen niet meer dan normaal. Zeker de jongere kinderen. Ze bewegen nu eenmaal graag. Speelliedjes zijn kinderliedjes met een bijbehorend bewegingsspel of dans. Het is niet alleen leuk om te doen, maar de kinderen krijgen ook gevoel voor maat, ritme en vorm. Denk maar aan het liedje ‘Hoofd, schouder, knie en teen’.
Zingen is leuk!
En: ’last but not least’ Zingen is gewoon leuk! Kinderen vinden het fijn om te zingen. Samen zingen geeft ook een extra speciaal gevoel en het is een creatieve manier om met de taal bezig te zijn. Dus doe vooral wat goed voelt en leuk is met elkaar.
Websites met kerstliedjes voor kinderen
Op mamaliefde.nl staat een hele mooie top-25 kerstliedjes speciaal voor kinderen, maar ook peuters en kleuters. Compleet met YouTube-playlist, zodat je die kan streamen tijdens het kerstdiner.
Er zijn op YouTUbe veel kerstliedjes te vinden met tekst. Zoek op ‘kerstliedjes met tekst’ of ‘kerstliedjes kinderen met tekst.’ Hier alvast een oudere verzameling met meerdere liedjes en ouderwetsere teksten.
Mini-disco heeft ook kerstliedjes verzameld. Ze hebben allerlei tekenfilms van Nederlandstalige Kerstliedjes achter elkaar.
3. Kerstverhalen kinderen
Het vertellen of voorlezen van kerstverhalen aan kinderen is geweldig. Het is mijn favoriete talige activiteit rondom en tijdens kerst. Als moeder en als leerkracht.
We weten dat vertellen en voorlezen veel positieve effecten heeft op de ontwikkeling van kinderen. Zowel op emotioneel, cognitief als sociaal vlak. Voorlezen draagt bij tot een betere taal- en leesvaardigheid van het kind. Hoe vroeger en regelmatiger kinderen worden voorgelezen, hoe groter de voordelen zijn.
Inleiding
Een paar tips vooraf:
- kies samen een boek of verhaal; als kinderen niet kunnen kiezen vertel je kort waar ieder verhaal/ boek over gaat.
- in het geval van een boek: bekijk de kaft en titel en ga samen fantaseren waar het boe over gaat.
- in het geval van een verhaal: praat samen over de titel en waar het over zou kunnen gaan.
- vertel of lees voor, maar doe dit vooral interactief. Betrek je kind bij het verhaal.
- stel luistervragen tijdens het verhaal (die kun je van tevoren voorbereiden).
- gebruik je stem voor intonatie, verschillende rollen en om het extra spannend, zielig of grappig te maken.
Kern
Het lezen of vertellen zelf.
Een selectie van online kerstverhalen en kerstboeken
- 12 prachtige kerstverhalen voor kinderen
- hier vind je een overzicht van christelijke kerstverhalen
- de leukste kerstverhalen voor peuters en kleuters
- nog meer leuke kerstboeken voor kinderen
Afsluiting
Het is zonde als je na het boek of verhaal het boek dichtklapt. Er is nog veel meer te beleven. Na het verhaal kun je het nog meer samen beleven door de juiste vragen te stellen (die je van tevoren hebt voorbereid), het verhaal een deel na te spelen, te praten over wat jouw kind gedaan zou hebben als hij…was uit het verhaal, en meer.
Je kunt ook naar aanleiding van het verhaal tekenen, kleuren of knutselen. In het thema kerst kun je ook gedurende de kersttijd bijvoorbeeld iedere week een verhaal doen. En, naar aanleiding daarvan iedere keer een kerstbal ophangen of een lichtje aansteken.
Zo bouw je ook nog eens langzaam op naar kerst. Iets wat ik door middel van de Advent altijd een mooi ritueel heb gevonden, ook als je niet gelooft.
Meer tips over voorlezen
Mocht je nog op zoek zijn naar meer tips over goed en spannend voorlezen, ook aan oudere kinderen, klik op deze link.
Nog meer inspiratie voor kerst en taal nodig?
Schrijf je dan NU in voor onze gratis nieuwsbrief vol met tips, ontvang ons e-book over de lidwoorden én rond kersttijd allerlei gratis werkbladen en leesverhalen voor de beginnende lezers.